จะว่าไปแล้วการสร้างบ้านก็ไม่ต่างจากการใช้ชีวิต จะเร่งรีบหรือปล่อยปละละเลยเกินไปก็คงไม่ดี ทุกขั้นตอนของการสร้างบ้านหรือการใช้ชีวิตต้องมีการคิดทบทวนและปรับเปลี่ยนไปตามความเหมาะสม จากการได้ไปเยี่ยมชมบ้านของผู้คนมากมาย บ้านในกรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซียหลังนี้เป็นอีกหลังหนึ่งที่บอกเล่าวิธีคิดและออกแบบบ้านได้อย่างลงตัว ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลนั้นตั้งอยู่บนคำว่า “ความสุข”
บ้านหลังนี้ออกแบบโดย Ms.Stephanie Maignan จาก Twenty – Nine Design และยังเป็นผู้ควบคุมการก่อสร้างตั้งแต่ต้นจนจบ ในวันที่เราไปเยือนก็พบว่าแท้จริงแล้วบ้านหลังนี้ออกแบบมาเพื่อเป็นบ้านของคุณสเตฟานีเอง แต่น่าเสียดายที่บ้านจะไม่ได้เป็นของเธอแล้ว เพราะมีลูกค้าสนใจและต้องการจะซื้อต่อ ซึ่งเธอยินดีและกำลังจะย้ายออกในวันรุ่งขึ้น
จริงๆแล้วบ้านหลังนี้ปรับปรุงมาจากบ้านหลังเก่า คุณสเตฟานีรื้อผนังและพื้นออกเกือบทั้งหมด คงเหลือไว้เพียงโครงสร้างคอนกรีต ฐานราก เสา และคาน ประเด็นหลักคือต้องการประหยัดงบประมาณในการก่อสร้างซึ่งช่วยได้มาก เธอเรียกการก่อสร้างแบบนี้ว่า “Reconstruction” ซึ่งดูจะเหมาะกว่าคำว่า “Renovation” เพราะเป็นการทำที่มากกว่าการปรับปรุง กล่าวคือมีการจัดพื้นที่ภายในบ้านใหม่ ก่อผนังและสร้างพื้นบางส่วนใหม่ในระดับที่ต่างจากของเดิม รวมถึงเปลี่ยนหลังคาและพื้นที่รอบบ้าน เพื่อให้บ้านมีการใช้งานที่ดีและน่าอยู่ขึ้นนั่นเอง
ออกแบบบ้านให้ตัวเองคือสิ่งที่ยากที่สุด
เนื่องจากในขั้นตอนแรกสุดนั้น สถาปนิกออกแบบบ้านหลังนี้เพื่อให้ตัวเองได้อยู่อาศัย หลายคนคิดว่าเป็นสิ่งที่น่าจะง่าย เพราะเจ้าของบ้านก็คือตัวสถาปนิกเอง แต่กลับไม่ใช่อย่างที่คิดเลย “ตอนแรกเราก็คิดว่าง่าย ต่างจากการออกแบบบ้านให้ลูกค้า แต่พอเอาเข้าจริงๆ เมื่อเรารู้ มากว่าอะไรดีไม่ดี เราก็จะมีข้อจำกัดที่มาพร้อมกับความต้องการที่มากกว่าปกติ แต่สุดท้ายพอกรองจนเหลือสิ่งที่ต้องการจริงๆแล้วก็ไม่ยาก”
การใช้งานต้องเหมาะสมและใช้ได้จริง
เดิมทีตัวบ้านมีลักษณะคล้ายกับเพื่อนบ้าน ซึ่งเป็นบ้านจัดสรรในพื้นที่ชานเมืองซึ่งยังเต็มไปด้วยธรรมชาติอันสมบูรณ์ การจัดพื้นที่ภายในเป็นการแบ่งเป็นห้องๆ และค่อนข้างทึบตัน สถาปนิกเห็นว่าควรจะทำให้บ้านดูโปร่งสบายกว่านี้ โดยออกแบบให้ด้านหน้าบ้านที่ติดกับถนนมีช่องเปิดที่น้อยกว่าด้านหลัง ซึ่งมีความเป็นส่วนตัวและมีมุมมองที่ดี และสร้างสระว่ายน้ำขนาดย่อมเป็นตัวกั้นระหว่างภายในกับนอกเขตรั้วบ้าน คุณสเตฟานีพาเราเดินชมรอบบ้าน พร้อมอธิบายแนวคิดในการออกแบบให้ฟังว่า
“เรายังคงความสูงสองชั้นซึ่งเป็นเรื่องความปลอดภัยของโครงสร้าง แต่เราทลายผนังที่ชั้นล่างออกทั้งหมด ลดระดับพื้นบริเวณห้องนั่งเล่นลงประมาณ 60 เซนติเมตร เพื่อให้เกิดการแบ่งพื้นที่โดนไม่ต้องใช้ผนังกั้น และให้ห้องนั่งเล่นเปิดทะลุสู่ส่วนรับประทานอาหารและครัวอย่างต่อเนื่อง ทั้งหมดหันสู่สระว่ายน้ำด้านหลังบ้านและมีมุมมองของต้นไม้ร่มรื่นเป็นพื้นหลังอีกชั้นหนึ่ง” ส่วนชั้นสองประกอบด้วยห้องนอน 3 ห้อง และห้องทำงาน “เราเปลี่ยนหน้าต่างทั้งหมดให้กลายเป็นบานที่สูงจากพื้นถึงฝ้า แต่ก็สร้างความเป็นส่วนตัวด้วยระแนงไม้แนวตั้ง ไม่ให้คนภายนอกบ้านมองเข้ามาเห็นได้ง่ายนัก อีกทั้งยังช่วยสร้างร่มเงาให้บ้านไม่ร้อนด้วย” 
อย่ารีบร้อนกับการสร้างบ้าน
สถาปนิกมักบอกเจ้าของบ้านเสมอว่า การสร้างบ้านไม่ใช่สิ่งที่ต้องรีบร้อน เราต้องปล่อยให้เวลาเป็นสิ่งช่วยกลั่นกรองความคิด จนสุดท้ายได้คำตอบที่ดีที่สุดสำหรับบ้านหลังนั้น “เราใช้เวลาออกแบบค่อนข้างนาน ยิ่งเป็นการปรับปรุงบ้านแล้ว ต้องเข้ามาดูพื้นที่บ้านเดิมเป็นหลักด้วย มาดูว่ามีสิ่งใดที่เก็บไว้ได้ มีอะไรที่ต้องพิจารณาเป็นพิเศษ ทั้งเรื่องโครงสร้างและการใช้งาน และต้องมีวิศวกรช่วยดูเรื่องความแข็งแรง ดีที่บ้านนี้มีแบบบ้านเดิมอยู่ จึงสามารถตรวจสอบเรื่องโครงสร้างได้เองในระดับหนึ่ง และก็ควรเชื่อวิศวกร เพราะหากทำไปโดยไม่สนใจคำแนะนำของผู้รู้ด้านโครงสร้างแล้ว อนาคตอาจเกิดปัญหาได้”
วัสดุสื่อความหมาย
“บ้านหลังนี้ถือว่าเป็นแนวทางการออกแบบของบริษัทเราเลยก็ว่าได้ หากใครอยากชมผลงานที่ผ่านมาของเรา ก็คงจะพามาชมบ้านหลังนี้ เราหลีกเลี่ยงสีสด เพราะบ้านไม่ต้องการความตื่นเต้นขนาดนั้น” ทั้งวัสดุและโทนสีที่ใช้เป็นสิ่งที่สถาปนิกคิดว่าเหมาะสมสำหรับการเป็นบ้านมากที่สุด สีขาวเป็นสีหลักของบ้าน เพิ่มความน่าสนใจด้วยผนังหินธรรมชาติที่ต่อเนื่องจากภายนอกสู่ภายในห้อง และไม้ก็ยังคงเป็นวัสดุที่ทำให้บ้านน่าอยู่ได้ทุกยุคสมัย แม้จะไม่ใช่วัสดุจากบ้านเดิม แต่ก็สมเหตุสมผลกับการใช้วัสดุใหม่ที่มีความทนทานและทำให้บ้านเป็นบ้านที่อยู่ได้จริง
ใช้เหตุผลมากกว่าอารมณ์
ระหว่างการพูดคุย ผมรู้สึกได้ถึงความคิดที่มั่นคงและเรียบง่ายของคุณสเตฟานี ไม่ตื่นตูน ค่อยเป็นค่อยไป และมีเหตุผล ทั้งหมดสื่อสารผ่านสถาปัตยกรรมที่เรากำลังยืนอยู่ แม้บ้านหลังนี้จะทุบทิ้งและออกแบบสร้างใหม่ง่ายกว่า แต่สถาปนิกก็เลือกจะใช้ในสิ่งที่ยังใช้ได้อยู่ อยู่ที่เราจะปรับให้ใช้งานได้ดีและอยู่ได้อย่างมีความสุขหรือเปล่าเท่านั้นเอง
