ทาวน์เฮ้าส์เก่าอายุ 120 ปีที่ได้รับการบูรณะอย่างรอบคอบ เพื่อรื้อฟื้นศิลปะการตกแต่งตามประเพณีญี่ปุ่นโบราณ
Machiya house
Architect :Uoya Shigenori
Location : Kyoto , Japan
Photographer: Tess Kelly
The Kyoto Moyashi House หรือทีรู้จักกันในอีกชื่อหนึ่งว่า Moyashi Machiya คือบ้านพักตามแบบประเพณีดั้งเดิมของชาวซามูไรในเมืองเกียวโต สิ่งประดิษฐ์ที่บรรจุร่องรอยประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมและวิถีชีวิตของผู้คนมาตั้งแต่ครั้งอดีต ที่กำลังจะสูญหายไปทีละน้อยตามกระแสแห่งอสังหาริมทรัพย์อพาร์ทเม้นท์สมัยใหม่ เจ้าของบ้านต่างส่ายหน้ารับไม่ไหวกับภาระค่าซ่อมแซมราคาแพง รวมทั้งความยุ่งยากในการบูรณะที่จำเป็นต้องใช้ช่างซ่อมที่มีความเชี่ยวชาญโดยเฉพาะ แต่ก็ยังโชคดีที่ยังมีเจ้าของบ้าน Moyashi House คนหนึ่งมองเห็นโอกาสในการฟื้นฟูบ้านพักสไตล์โบราณให้กลายเป็นสถานที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวรุ่นใหม่อย่างเต็มรูปแบบ
บ้านเก่าเมล็ดพันธุ์มอลต์
แม้จะไม่มีบันทึกความเป็นมาของบ้านเก่า Moyashi House อย่างชัดเจน แต่สิ่งที่เจ้าของบ้านค้นเจอจากหนังสือพิมพ์เก่าท้องถิ่นเมื่อปี 1893 ที่ถูกซ่อนอยู่ในผนังบ้านก็คือ ตัวอาตารและบริเวณบ้านเคยถูกใช้เป็นที่เพาะพันธุ์ข้าวมอลต์มาก่อน (ส่วนประกอบสำคัญสำหรับการทำซอสถั่วเหลืองและมิโซะ ) จึงเป็นที่มาของการตั้งชื่อบ้านพักอาศัยแบบประเพณีดั้งเดิมในเมืองเกียวโตว่า Moyashi Machiya หมายถึงทาวน์เฮ้าส์เมล็ดพันธุ์มอลต์นั่นเอง
โดยเป้าหมายสำคัญในการบูรณะบ้านเก่าอายุมากกว่า 120 ปีที่สถาปนิกตั้งใจไว้คือ การดึงแสงธรรมชาติเข้าสู่พื้นที่ในอาคารและการแสดงความเคารพต่อกระบวนการสร้างสถาปัตยกรรมดั้งเดิมของเมืองโตเกียว เมื่อตั้งเข็มทิศนำเส้นทางได้แล้ว การปรับปรุงเปลี่ยนโฉมก็ได้เริ่มต้นขึ้น จากการศึกษารูปแบบความสัมพันธ์ของผังบริเวณบ้านเก่า นักออกแบบได้แบ่งพื้นที่หลัก ๆ ของบ้านแบ่งออกเป็น 2 ส่วน พื้นที่ใช้สอยในอาคารและสวนคอร์ดยาร์ดตรงกลางที่ตัวบ้านโอบล้อมอยู่
สวนสีเขียวในอ้อมกอดบ้านเก่า
บานประตูหน้าต่างจะถูกเปิดขึ้นในช่วงเดือนเมษาที่อากาศร้อนระอุ เสียงจั๊กจั่นจะขับกล่อมประสานเสียงไปทั่วบ้านในยามบ่าย ทุกคนในบ้านจะมารวมตัวกันนั่งกินแตงโมผ่าซีกเนื้อหวานฉ่ำที่โต๊ะไม้กลางบ้าน สถาปัตยกรรมบ้านโบราณที่ห่อหุ้มสวนสีเขียวแสนสงบเอาไว้ ทำให้การเชื่อมต่อระหว่างพื้นที่ภายใน – ภายนอก พื้นที่พักอาศัย – พื้นที่พักผ่อน ไหลเวียนเข้าหากันอย่างกลมกลืน ห้องอาหารขนาดใหญ่ ห้องนั่งเล่นที่ผู้คนส่วนใหญ่จะมาใช้งานนั่งพูดคุยกัน ก็ถูกจัดไว้ตรงกลางแผนผังบ้าน ขนาบทั้ง 2 ด้านซ้ายขวาด้วยไม้ใหญ่สีเขียวแผ่กิ่งน้อยใหญ่ให้ร่มเงา สวนกลางบ้านช่วยผลิตอากาศบริสุทธิ์ให้ถ่ายเทผ่านตัวอาคารออกไปและเป็นช่องแสงแดดธรรมชาติเข้าไปส่องสว่างในพื้นที่มืดทึบ
สวนต้นไม้ตรงกลางทำหน้าที่เป็นจุดรวมเส้นทางสัญจรภายในบ้าน จากห้องครัวไปห้องทานข้าว ห้องทานข้าวไปห้องนั่งเล่น ห้องนั่งเล่นวนกลับมาที่ห้องครัว เป็นวงจรไหลเวียนถึงกันได้ไม่มีที่สิ้นสุด
เปิดเผยภูมิปัญญาช่างฝีมือ
การปรับปรุงงานโครงสร้างของทาวน์เฮ้าส์ช่วยเปิดเผยภูมิปัญญาการก่อสร้างตามประเพณีดั้งเดิมจากฝีมือช่างไม้ญี่ปุ่นในอดีต เทคนิครอยต่อแบบ handmade ที่นับวันจะหาคนรุ่นใหม่สืบทอดยากขึ้นไปทุกทีก็มีมาให้เห็นตามจุดต่าง ๆ ของบ้าน
โครงสร้างไม้เก่าและเฟอร์นิเจอร์ไม้โบราณได้ถูกบูรณะซ่อมแซมให้คงอยู่สมบูรณ์คล้ายกับเมื่อศตวรรษที่แล้ว ผสมผสานกับการตกแต่งที่ร่วมสมัยสอดคล้อองกับวิถีชีวิตคนรุ่นใหม่มากขึ้น อย่างที่แขวนจักรยานบนผนัง เครื่องสุขภัณฑ์ในห้องน้ำ วัสดุส่วนใหญ่ที่ถูกนำมาใช้งานเป็นวัสดุธรรมชาติ ไม้ แผ่นหิน ทราย เพื่อแสดงความเคารพต่อรูปแบบสถาปัตยกรรมเดิมและสร้างความแนบเนียนกับวัสดุเก่าให้ได้มากที่สุด
ความใส่ใจในการซ่อมแซมการตกแต่งภายในตามประเพณีโบราณของญี่ปุ่น ไล่เรียงไปตั้งแต่วัสดุปุพื้นเสื้อทาทามิ หน้าต่างแผ่นกระดาษวาชิ ( Washi กระดาษเส้นใยพืชโบราณที่คนญี่ปุ่นนิยมใช้กั้นผนังสร้างความเป็นส่วนตัวแต่ไม่ปิดกั้นแสงแดด ) และผนังผิวทรายหยาบเพื่อเพิ่มผิวสัมผัสที่สวยงามบนผนังห้อง
หวังว่าบ้าน Moyashi House จะเป็นแหล่งความรู้ให้กับคนญี่ปุ่นรุ่นหลังได้ตระหนักถึงบทบาทความสำคัญของธรรมชาติที่มีต่อสถาปัตยกรรมดั้งเดิมทั้งในแง่ของการแนวคิดการออกแบบ การเลือกใช้วัสดุ และเทคนิคฝีมืองานช่างไม้โบราณ เปิดโอกาสให้เข้ามาสัมผัสวิถีชีวิตของผู้คนในอดีตที่บ้านหลังนี้ช่วยรื้อคืนความทรงจำหลายสิบปีที่สูญหายให้กลับมามีชีวิตได้อีกครั้ง
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก