หนึ่งในสถาปนิกที่เป็นที่จดจำมากที่สุดในศตวรรษที่ 20 ‘Walter Gropius’ เขาเป็นดั่งบิดาแห่งสถาปัตยกรรมโมเดิร์นและเป็นผู้ก่อตั้ง Bauhaus โรงเรียนเฉพาะทางเกี่ยวกับศิลปะ สถาปัตยกรรม มัณฑนศิลป์ และออกแบบผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบกระบวนการออกแบบ
Walter Gropius เกิดเมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 1883 เมือง Berlin, Germany เขามีชีวิตที่เรียบง่ายเหมือนคนทั่วไป เริ่มต้นด้วยการเป็นสถาปนิกตามบริษัทต่างๆ เพื่อสะสมประสบการณ์ และเคยเป็นทหารในสงครามโลกครั้งที่ 1 เกือบ 4 ปี เมื่อสงครามสิ้นสุดลง เขาก็ได้รับรางวัลเกียรติยศระดับสูงของทหารเยอรมันหรือ Iron Cross มาครอบครอง
Bauhaus
ในขณะที่เขากำลังเรียนปริญญาตรีด้านสถาปัตยกรรมในปีสุดท้าย เขาได้พักการเรียน และในอีก 1 ปีให้หลังจึงเริ่มทำงานกับ Peter Behrens ผู้ก่อตั้งสมาคม Deutsche Werkbund การทำงานครั้งนี้ถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงชีวิตของ Walter Gropius เลยก็ว่าได้ เพราะเขามีความสนใจในสถาปัตยกรรมที่เกี่ยวกับเครื่องกลและอุตสาหกรรมในยุคใหม่เป็นพิเศษ ซึ่ง Peter Behrens ก็เป็นสถาปนิกมากประสบการณ์ทางด้านนี้
เขามีเพื่อนร่วมงานเป็น Le Corbusier และ Mies van der Rohe 2 สถาปนิกผู้โด่งดังยุคโมเดิร์น โดยผู้ริเริ่มแนวคิดโมเดิร์นก็คือ Walter Gropius นี่เอง อาคารที่มีรูปลักษณ์เรียบง่ายและมีรูปแบบตรงไปตรงมาคล้ายกับโรงงานอุตสาหกรรม แต่ก็ไม่แข็งกระด้างจนเกินไปนัก เพราะมีการนำแสงธรรมชาติ รวมทั้งนำศาสตร์ศิลปะด้านอื่นๆ มาประยุกต์ใช้ในการออกแบบ
Walter Gropius เชื่อว่าความคิดสร้างสรรค์เกิดขึ้นได้จากความหลากหลาย
Fagus Factory
ในปี 1911 เขา และ Adolf Meyer ได้ออกแบบ Fagus Factory โรงงานผลิตรองเท้า ที่มี Façade เป็นกระจกและเหล็กเกือบเท่าความสูงอาคาร เป็นอาคารรูปทรงคล้ายกล่องใสที่พื้นที่ภายในและภายนอกอาคาร มีความกลมกลืนซึ่งกันและกัน ถือเป็นอาคารบุกเบิกของสถาปัตยกรรมสไตล์โมเดิร์นอย่างแท้จริง
ในปี 1919 เขาได้รับตำแหน่งอาจารย์ที่ Grand-Ducal Saxon School of Arts and Craftsใน Weimar, Germany ซึ่งภายหลังถูกเปลี่ยนชื่อเป็น Bauhaus จากปีที่เขาดำรงตำแหน่งจนถึงปี 1933 Bauhaus กลายเป็นโรงเรียนทางด้านศิลปะและสถาปัตยกรรมที่มีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป และยังจุดประกายโรงเรียนด้านศิลปะอื่นๆ รวมทั้งสถาปัตยกรรมโมเดิร์นด้วย
Gropius House
แต่ Bauhaus ก็เริ่มมีสถานการณ์แย่ลงในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 อาคารบางส่วนโดนระเบิดและถูกปล่อยทิ้งร้างไว้ ส่วน Walter Gropius ก็อพยพไปที่ประเทศสหรัฐอเมริกาและเสียชีวิตลงที่นั่น จะเห็นได้ว่าสถาปัตยกรรมหลายแห่งของอเมริกา ได้รับอิทธิพลจากทาง Bauhaus และมีอาคารสไตล์โมเดิร์นมากที่สุด โดยเขายังเป็นอาจารย์สอนสถาปัตยกรรมที่มหาวิทยาลัย Harvard อีกด้วย
Fagus Factory
Fagus Factory เป็นอาคารแรกๆ ที่ถูกจัดว่าเป็นสถาปัตยกรรมโมเดิร์น ออกแบบโดย Walter Gropius และ Adolf Meyer เขาต้องการเปลี่ยนโรงงานธรรมดาให้ดูทันสมัยมากขึ้น ด้วยการใช้ Façade จากกระจกขนาดใหญ่ และหลังคา Flat-roof โดย Fagus Factory ประกอบด้วยฟังก์ชันต่างๆ มากมาย เช่น ส่วนโรงงานอุตสาหกรรมการผลิต ที่เก็บของ และอาคารสำนักงาน
ฟังก์ชันที่สำคัญที่สุดที่ Walter Gropius มีส่วนร่วมคืออาคารสำนักงาน เป็นอาคารที่ค่อนข้างแตกต่างจากอาคารอื่นๆ ในสมัยนั้นอย่างเห็นได้ชัด เพราะเขาเลือกใช้หลังคา Flat-roof และเป็นอาคาร 3 ชั้น ที่ Façade เห็นกระจกและอิฐพันรอบอาคาร มากไปกว่านั้นยังใช้เสาคอนกรีตเสริมเหล็กแทนการใช้ผนังรับน้ำหนักแบบสมัยก่อนอีกด้วย
แม้โครงสร้างอาคารและส่วนสถาปัตยกรรมของ Fagus Factory จะแล้วเสร็จในปี 1911 แต่การตกแต่งภายในกลับเสร็จสมบูรณ์ในปี 1925 โดยอาคารแห่งนี้ได้กลายเป็น UNESCO World Heritage Site ในปี 2011 เพราะเป็นอาคารจุดประกายสถาปัตยกรรมสไตล์โมเดิร์นยุคแรกๆ จากการใช้องค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมที่เรียบง่าย เช่น อาคารรูปทรงสี่เหลี่ยม Façade จากกระจกกับเหล็ก และมีการเชื่อมโยงสเปซภายในและภายนอก ไม่มีการกั้นพื้นที่เป็นส่วนตัวชัดเจนเหมือนอาคารอื่นๆ ซึ่งในภายหลังการออกแบบเช่นนี้ จึงกลายมาเป็นลักษณะเด่นของสถาปัตยกรรมยุคโมเดิร์นนั่นเอง
Bauhaus
Bauhaus โรงเรียนสอนด้านศิลปะและสถาปัตยกรรม ที่สร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับวงการสถาปัตยกรรมในขณะนั้น แต่เดิม Bauhaus ตั้งอยู่ที่เมือง Weimar ต่อมาจึงย้ายไปที่เมือง Dessau, Germany ซึ่ง Walter Gropius ถือโอกาสในการย้ายโรงเรียนนี้ ออกแบบอาคารเรียนขึ้นมาใหม่ โดยสะท้อนแนวคิดทางด้านการศึกษาผ่านการออกแบบ การเลือกใช้วัสดุ และสเปซในอาคาร
อาคารใน Bauhaus ประกอบด้วย 3 อาคารเชื่อมต่อกัน แบ่งเป็นอาคารเรียน หอพักนักศึกษา และบุคลากร ห้องประชุม กับสำนักงาน เมื่อมองจากมุมมองข้างบนผังอาคารจะคล้ายกับใบพัดเครื่องบิน ซึ่งการผลิตส่วนใหญ่ของประเทศเยอรมัน มักมาจากโรงงานอุตสาหกรรมในเมือง Dessau ที่ตั้งของ Bauhaus นี่เอง
Bauhaus ได้รับแรงบันดาลใจจากโปรเจค Fagus Factory เช่นกัน ด้วยการมี Façade จากกระจกเกือบเต็มพื้นที่ เมื่อมองจากภายนอกจะรู้สึกราวกับอาคารแห่งนี้มีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอด และยังใช้หลังคา Flat-slab รวมทั้งใช้โครงสร้างอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กและอิฐในบางจุดอีกด้วย
แม้ Walter Gropius จะเสียชีวิตในปี 1969 แต่แนวคิดทางสถาปัตยกรรม และ Bauhaus ที่เขาได้สร้างไว้ กลายเป็นลักษณะสำคัญของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่หรือ Modernist สืบต่อมา เป็นการสร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับสถาปัตยกรรมในยุคต่างๆ และทิ้งร่องรอยสถาปัตยกรรมที่ส่งผลต่อการออกแบบจวบจนทุกวันนี้ …
ขอบคุณรูปภาพและที่มาจาก Archdaily, Dezeen, Baiplu, Fagus Factory, Bauhaus