เมื่อทฤษฎีโลกเสมือนจริงอยู่ในงานสถาปัตยกรรม..จะเป็นอย่างไร?

หลังจากที่ Facebook ได้ประกาศเปลี่ยนชื่อเป็น Meta ที่เปรียบเสมือนการพัฒนาบริษัทสู่การเป็นแพลตฟอร์ม Metaverse ซึ่งเป็นการเชื่อมโลกแบบเสมือนจริงและอินเทอร์เน็ตเข้าด้วยกัน ซึ่งมนุษย์สามารถเข้าไปสัมผัสประสบการณ์ต่างๆ ภายในโลกเสมือนนั้นได้ โดยไม่ใช่แค่การมองผ่านสมาร์ทโฟนหรือหน้าจอคอมพิวเตอร์แบบในปัจจุบันอีกต่อไป แต่ใช้งานผ่านโฮโลแกรม, virtual reality (VR), Augmented reality (AR) หรือในรูปแบบอื่นๆ ที่ไม่อาจคาดเดาได้ ซึ่งจะเป็นโลกในอนาคตที่ Mark Zuckerburg พยายามจะสร้าง และทำให้เกิดขึ้นจริงในอนาคตอันใกล้นี้

เทคโนโลยีโลกเสมือน (VR) ที่ว่านี้ คือการจำลองสภาพแวดล้อมจริงให้มีความเสมือนจริง โดยผ่านการรับรู้จากการมองเห็น เสียง และประสาทสัมผัสด้านอื่นๆ โดยจะตัดขาดผู้ใช้งานออกจากสภาพแวดล้อมปัจจุบันเพื่อเข้าไปสู่สภาพแวดล้อมจำลอง

หากพิจารณาสิ่งดังกล่าวในเชิง ที่ว่าง (Space) ภายในงานสถาปัตยกรรม อาจเป็นการนิยามถึง ‘พื้นที่จินตนาการ’ ที่สถาปนิกในอดีตวาดฝันถึง โดยพวกเขามักใช้ ‘เส้นกริด’ แทนสัญลักษณ์ที่แสดงถึงพื้นที่นามธรรมในอุดมคติ ที่ไร้การอ้างอิงและไม่มีจุดสิ้นสุด ที่ซึ่งบริบทและสภาพแวดล้อมสามารถเปลี่ยนแปลงได้อย่างอิสระ โดย Rem Koolhaas สถาปนิกรางวัลพริตซ์เกอร์ และนักทฤษฎีสถาปัตยกรรมคนสำคัญแห่งยุค ได้กล่าวไว้ในหนังสือ Delirious New York ว่า “เส้นกริดเป็นสิ่งที่แทนค่าถึงพื้นที่ในจินตนาการโดยไม่สนใจต่อพิกัดทางภูมิศาสตร์ และอยู่เหนือความเป็นจริง”

วันนี้จะขอกล่าวถึงแนวคิด โลกเสมือน หรือสภาพแวดล้อมจำลองในเชิงศิลปะและสถาปัตยกรรมเพื่อให้ทราบถึงแนวคิดที่ล้ำสมัยในเชิงปรัชญาที่มาในอดีต ผ่านมุมของทฤษฎีทางสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจ