ทำอย่างไรดี ?
ไม่มีเวลาดูแลแต่อยากมีสวนสวยหลังบ้าน

เราปฏิเสธไม่ได้ว่า สวนหรือภูมิทัศน์ที่มาเติมแต่ง คือส่วนประกอบหนึ่งที่ทำให้บ้านสมบูรณ์ และยังช่วยให้บรรยากาศ ความผ่อนคลายแก่ผู้อยู่อาศัย แต่บ่อยครั้ง การมีสวนสำหรับบ้านก็ตามมาด้วยข้อจำกัดมากมาย อย่างเช่น เวลาหรือความยุ่งยากในการดูแลรักษา Dtips ครั้งนี้ เราเลยมีไอเดียง่าย ๆ มาแชร์ สำหรับการออกแบบสวนหลังบ้านอย่างไร ให้ไม่ต้องใช้เวลาดูแลรักษามาก แต่ก็ยังสามารถมีสวนหลังบ้านสวย ๆ ได้ !

01 ลดขนาดสนามหญ้า เพิ่มพืชพันธุ์ที่เหมาะสมกับพื้นที่

องค์ประกอบของสวนที่ดูแลและใช้เวลากับมันมากที่สุด คือ สนามหญ้า หากบ้านของคุณมีขนาดใหญ่ไม่สมดุลกับเวลาที่มี อาจเริ่มจากการลดขนาดหรือพื้นที่ของสนามหญ้าลง โดยหันไปใช้กรวดหรือวัสดุคลุมดินจะช่วยทำให้การดูแลทำได้ง่ายกว่า

ถ้าลดพื้นที่สนามหญ้าแล้วกลัวว่าสัดส่วนความเขียวสบายตาจะลดลง อีกหนึ่งวิธีที่ง่ายที่สุดในการจัดภูมิทัศน์แบบไม่ต้องดูแลรักษามาก คือการใช้พืชพันธุ์ที่เหมาะกับการเจริญเติบโตในภูมิภาค รวมถึงเหมาะกับพื้นที่ส่วนนั้น ๆ ในบ้านของเราด้วย เช่น ถ้าบ้านมีลานที่แดดส่องจัด ๆ แต่เรากลับเลือกปลูกไม้ยืนต้นที่ชอบร่มเงา ต้นไม้เหล่านั้นก็ต้องการน้ำและการดูแลที่มากขึ้นนั่นเอง

02 ใช้ธรรมชาติเป็นตัวกำจัดศัตรูพืช

นอกจากสนามหญ้าขนาดใหญ่แล้ว อีกหนึ่งงานบำรุงรักษาสวนที่กินเวลาและความยุ่งยากไม่แพ้กัน คือ การกำจัดศัตรูพืช Low-Maintenance Landscape จึงเป็นสวนที่สามารถกำจัดศัตรูพืชด้วยตัวเองให้ได้มากที่สุด ซึ่งทำได้โดยการเลือกดอกไม้มาปลูกแทรกไปบ้าง เพื่อดึงดูดแมลงที่จะมาช่วยเรากำจัดศัตรูพืชได้อีกแรงหนึ่ง

03 จัดแปลงดอกไม้ให้แน่นเพื่อลดพื้นที่วัชพืช

เพื่อลดขั้นตอนการกำจัดวัชพืช เราอาจออกแบบแปลงดอกไม้โดยเลือกพันธุ์ที่ดูแลง่าย โดยจัดเรียงให้แน่นที่สุดเพื่อลดพื้นที่ให้วัชพืชเติบโต ในขณะที่ดอกไม้เหล่านั้นก็จะดูเต็ม สมบูรณ์และสวยงามกว่าด้วยเช่นกัน

04 พืชอวบน้ำ (Succulents)

พืชอวบน้ำ (Succulents) ถือเป็นอีกหนึ่งพันธุ์พืชที่ต้องการการบำรุงรักษาน้อยกว่ามากเมื่อเทียบกับพืชชนิดอื่น ๆ และยังคงให้สีเขียวที่สดใส นอกจากนั้นพืชอวบน้ำบางพันธุ์ยังมีรูปลักษณ์ที่สวยงาม ทำให้การจัดสวนของเรามีเอกลักษณ์ต่างจากสวนสนามหญ้าทั่ว ๆ ไป

05 พืชยืนต้น (Perennial)

บางครั้ง Low-Maintenance Landscape อาจทำได้โดยการเลือกปลูกดอกไม้และไม้ที่ทนในทุกฤดู ซึ่งส่วนมากพืชเหล่านี้จะมีอายุยืนกว่าสองปี ช่วยให้เราลดเวลาในการดูแล หรือปลูกพืชซ้ำในบริเวณนี้ได้

06 ไม้ไม่ผลัดใบ (Evergreen plants)

ไม้ไม่ผลัดใบ ถือว่าฮอตฮิตในหมู่คนจัดสวน เพราะนอกจากจะปลูกให้ร่มเงา และความเขียวขจีกับบ้านได้ยาว ๆ แล้ว ยังไม่ต้องวุ่นวายกับการเก็บ ทำความสะอาดเศษใบไม้ที่ร่วงหล่น ซึ่งไม้ไม่ผลัดใบที่ได้รับความนิยมในไทยก็มีหลากหลาย เช่น ประยงค์ ประดู่ แก้วมุกดา สนฉัตร เป็นต้น

07 สวนกระถางช่วยประหยัดเวลาในการดูแล

สวนกระถางเหมาะสำหรับใครที่มีพื้นที่จำกัด และยังเป็นอีกทางเลือกที่ดีสำหรับสวนที่ดูแลง่าย โดยลดเวลาในการทำสวน ขุดดิน พรวนดินเป็นแปลงใหญ่ ในขณะที่เรายังสามารถเติมสีสัน ความมีชีวิตชีวาให้พื้นที่สวนได้ และยังสามารถเคลื่อนย้ายปรับเปลี่ยนได้ตลอดเวลาอีกด้วย

08 Xeriscape สวนที่ทนแล้งขั้นสุด

Xeriscape เป็นคำภาษากรีก 2 คำผสมกัน นั่นคือ “xeros” (dry) และ “scape” (view) แปลง่าย ๆ จึงเป็นแนวคิดการจัดสวนที่ใช้พืชพื้นเมืองที่ทนแล้งให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อประหยัดน้ำและช่วยเรื่องการดูแล ซึ่งในต่างประเทศถือว่าเป็นการจัดสวนประเภทหนึ่งที่ได้รับความนิยม แต่สำหรับประเทศในเขต Tropical อย่างไทย การใช้พืชในวงศ์อากาเว หรือกระบองเพชรจำนวนมากอาจดูแลไม่ง่ายนัก เราเลยแนะนำสวนหิน หรือสวนกรวดที่สร้างเอกลักษณ์ให้พื้นที่ โดยไม่จำเป็นต้องเน้นพืชพรรณจำนวนมากนัก (ลองใช้กรวดแทนสนามหญ้า เพิ่มพรรณดอกไม้ 2-3 ต้น หรือไม้พุ่มที่ไม่ต้องดูแลรักษามากเพื่อเพิ่มความเขียวขจีเพื่อเพิ่มชีวิตชีวาให้กับพื้นที่)

09 บ่อน้ำแบบธรรมชาติ (Natural pool)

บ่อน้ำแบบธรรมชาติจะใช้พืชและสารชีวภาพอื่น ๆ ในการทำความสะอาดและบำรุงรักษาสระตามธรรมชาติ ทำให้เราสามารถปล่อยวางให้เป็นไปตามธรรมชาติได้บ้าง ซึ่งเมื่อติดตั้งแล้วสระหรือบ่อในลักษณะนี้จะมีค่าบำรุงรักษาค่อนข้างต่ำ ถึงแม้ว่าจะใช้เวลาในการสร้างและมีค่าใช้จ่ายสูงกว่าเมื่อเทียบกับสระน้ำประเภทอื่น

10 สปริงเกอร์อัตโนมัติลดการใช้แรงในสนามหญ้า

หากสวนของคุณมีขนาดใหญ่ อย่ามองข้ามระบบสปริงเกอร์อัตโนมัติ ซึ่งเป็นอีกวิธีหนึ่งในการลดการดูแลสนามหญ้าและพรรณพืช หรือถ้าเรามีแปลงดอกไม้กลางแดดที่อาจต้องการน้ำมากขึ้นในวันที่อากาศร้อนเกินไป ระบบสปริงเกอร์แบบตั้งเวลาเป็นวิธีแก้ปัญหาที่ช่วยลดแรง และถือว่าคุ้มค่าในระยะยาวทีเดียว

ทั้งหมดนี้คือ 10 ไอเดียสำหรับนักจัดสวน Beginners ที่อยากมีสวนหลังบ้านแบบง่าย ๆ แต่ไม่อยากลงแรงดูแลมากนัก แต่อย่างไรก็ตาม สวนจะสวยได้ แน่นอนว่าต้องก็ต้องคอยดูแลรักษาซึ่งถ้าเลือกให้เหมาะสมกับพื้นที่ บริบท หรือไลฟ์สไตล์ความชื่นชอบของเราแล้ว รับรองว่า สวนหลังบ้านไม่ว่าจะขนาดใหญ่หรือเล็ก ก็สวยและดูแลได้ไม่ยากเกินกำลัง

Writer
Rangsima Arunthanavut

Rangsima Arunthanavut

Landscape Architect ที่เชื่อว่าแรงบันดาลใจในงานออกแบบ สามารถเกิดขึ้นได้จากทุกสิ่งรอบตัว และการบอกเล่าเรื่องราวการออกแบบผ่าน 'ตัวอักษร' ทำให้งานออกแบบที่ดี 'มีตัวตน' ขึ้นมาบนโลกใบนี้