บ้านใหม่จิตใจดี เผื่อแผ่แสงแดดและสายลมแก่เพื่อนบ้าน ด้วยระบบโครงสร้างเพื่อสังคมส่วนรวม
Plugin House
Architect : People Architecture Office (PAO)
Location : Changchun jie, Beijing, China
Photography : People’s Architecture Office, Gao Tianxia
ถึงแม้ประเทศจีนจะมีอาณาเขตกว้างใหญ่ไพศาล แต่ด้วยจำนวนประชากรที่มีมากเป็นอันดับหนึ่งของโลก จึงทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนประชากรต่อพื้นที่ไม่สอดคล้องกัน จึงเกิดเป็นภาพชุมชนแออัด ที่ซ่อนตัวอยู่ตามตรอกซอกซอย ให้เราพบเห็นอย่างชินตาตามเมืองใหญ่ๆทั่วไป ไม่เว้นแม้กระทั่งย่านเมืองประวัติศาสตร์อย่าง Changchun jie ที่ตั้งอยู่ใจกลางกรุงปักกิ่ง เมืองหลวงของประเทศจีน จึงเป็นที่มาของเทรนด์บ้าน plugin house แปลตรงตัวเลยก็คือ บ้านที่ต่อเติมเพิ่มเข้าไปในพื้นที่นั้นๆ ซึ่งขนาดของบ้านก็ขึ้นอยู่กับขนาดของพื้นที่
และ Plugin House ที่เรานำมาเสนอในวันนี้เป็นบ้านของ Mrs.Fan หญิงสาววัย 30 ต้นๆ ที่เพิ่งแต่งงานใหม่ ซึ่งโดยปกติทั่วไปคู่แต่งงานใหม่มักจะย้ายถิ่นฐานไปสร้างครอบครัวในสถานที่ใหม่ๆ ที่กว้างกว่าบ้านเดิมของตน เพื่อรองรับการขยายตัวของสมาชิกในบ้านในอนาคต หรืออาจจะย้ายไปอยู่อพาทเมนต์ย่านใจกลางเมืองที่ใกล้กับสถานที่ทำงาน เพื่อประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง แต่ด้วยความที่ราคาที่ดินใจกลางเมือง บวกกับราคาอพาทเมนต์ แพงเกินกว่าจะรับไหว จึงทำให้ Mrs.Fan ตัดสินใจรีโนเวตบ้านเก่าโทรมๆ ที่เต็มไปด้วยความทรงจำในวัยเด็ก ให้กลายเป็นบ้านใหม่สไตล์โมเดิร์น เพื่อความสุขในอนาคต
Mrs.Fan เจ้าของบ้านสาวชาวจีน ผู้เกิดและเติบโตในบ้านหลังนี้
ในการจะแปลงโฉมบ้านเก่าทั้งที ก็ต้องศึกษาข้อดีข้อด้อยของตัวบ้านและบริบทโดยรอบไว้ก่อน เพื่อนำมาใช้ประกอบการออกแบบ ซึ่งก็ได้ทีมสถาปนิกจาก people architecture office (PAO) เป็นผู้ออกแบบบ้านให้ โดยนำข้อเสียของชุมชนแออัดที่บ้านแต่ละหลังมักถูกสร้างอยู่ติดกันหมด ดูเป็นบ้านที่มีความพิการ เพราะมีเพียงประตูแต่ไม่มีหน้าต่าง อันเป็นสาเหตุที่นำไปสู่การเกิดกลิ่นอับและเชื้อรา มาใช้เป็นจุดเด่นของบ้าน ให้ดูแตกต่างกว่าบ้านอื่นในชุมชน
Diagram แสดงทิศทางการเคลื่อนที่ของลมและแดด
ซึ่งอย่างแรกที่ต้องคำนึงถึงเลยก็คือ รูปลักษณ์ภายนอกของบ้านหลังใหม่ ในส่วนของผนังและหลังคาต้องไม่สูงเกินไปจนไปบังหน้าต่าง ซึ่งเป็นช่องทางการระบายอากาศของบ้านอื่น หรือไปตั้งบดบังแสงแดดที่บ้านอื่นๆควรได้รับ บ้านเราต้องไม่เอาเปรียบบ้านอื่น ข้างบ้านได้รับแสงและลมเท่าไหร่ เราก็ต้องได้รับเท่าๆกับเค้า จึงทำให้ได้เป็นอาคารสี่เหลี่ยมที่มีหลังคาลาดเอียงแบบฟรีฟอร์มหักมุมไปมา ส่วนพื้นที่ดาดฟ้าก็เป็นดาดฟ้าแบบเปิดโล่งไม่มีหลังคาคลุม
ส่วนภายในบ้านก็ต้องวางผังภายในบ้านใหม่ โดยเริ่มจากการเพิ่มส่วนห้องครัวและห้องน้ำเข้าไปใหม่ เพื่อให้ดูเป็นสัดส่วนมากกว่าเดิม (หลายคนอาจจะงงทำไมต้องเพิ่มห้องน้ำเข้าไปในบ้าน เพราะชุมชนแออัดบางแห่งในประจีน เค้านิยมสร้างห้องน้ำรวมไว้ ณ มุมใดมุมหนึ่งของชุมชน และทุกคนก็จะมาใช้ห้องน้ำนี้ร่วมกัน) ต่อมาก็คือการทาสีผนังและเพดานภายในบ้านทั้งหลังให้เป็นสีขาว และเพิ่มช่องแสงบริเวณด้านบนของแต่ละผนัง เพื่อทำให้บ้านดูโปร่งและกว้างขึ้น นอกจากนั้นยังช่วยประหยัดค่าไฟในเวลากลางวันได้อีกด้วย ส่วนพื้นก็ปูด้วยไม้สีน้ำตาลอมเทา ถึงจะดูไม่อบอุ่นมาก แต่ก็ช่วยไม่ให้บ้านดูขาวโพลนจนเกินไป
ฝ้าเพดานภายในบ้านมีลักษณะต่างระดับ เป็นผลมากจากรูปทรงของหลังคาที่หักมุมด้านนอก
ช่องแสงบนผนัง ถูกติดตั้งมาในองศาที่พอดีกับทิศทางการส่องแสงของดวงอาทิตย์ ทำให้ทุกห้องได้รับแสงอย่างทั่วถึง ลดการเกิดกลิ่นอับและเชื้อรา
วิวเมืองปักกิ่งจากดาดฟ้าชั้น 2 ของบ้าน
หลังจากได้ข้อสรุปในการรีโนเวตแล้ว ทางทีมสถาปนิกและผู้รับเหมาก็ได้ลงมือทำงานกันในทันที ซึ่งเท่าที่เราพอรู้มาคร่าวๆ ประเทศจีนนั้นขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่ทำงานก่อสร้างเสร็จเร็วเป็นอันดับต้นๆ (เพราะจำนวนคนที่มีมากด้วยล่ะมั้ง ถึงได้เสร็จเร็ว) Plugin House หลังนี้ก็เช่นกัน เพราะสร้างเสร็จภายในระยะเวลา 24 ชม.เท่านั้น ถือว่าเร็วจนน่าตกใจและหวั่นใจว่าโครงสร้างจะแข็งแรงจริงๆหรือเปล่า (แต่ที่ผ่านมาก็ยังไม่เคยเห็นข่าวตึกในจีนถล่มเพราะสร้างเสร็จเร็วเกินไปนะ)
cr: archdaily , designboom , dezeen