การทดลอง การปรับเปลี่ยน และการเชื่อมต่อช่วงเวลาของอดีตและปัจจุบัน ด้วยสถาปัตยกรรมจากตึกแถว
Location: Charoen Krung, Bangkok
Owner: Puiphai Khunawat, Ekkachan Eiamananwattana
Architect: Creative Crews
Photograph: Jinnawat Borihankijanan
Creative Crews สตูดิโอออกแบบที่มองหาสถาปัตยกรรมในอนาคต ด้วยการผสานรวมอาคารเก่าและองค์ประกอบใหม่ เพื่อสร้างความยั่งยืนที่จับต้องได้และสวยงาม
คุณปุยฝ้าย คุณาวัฒน์ และคุณเอกฉันท์ เอี่ยมอนันต์วัฒนะ 2 ผู้ก่อตั้ง Creative Crews
Creative Crews สตูดิโอของคนรุ่นใหม่ที่มีสไตล์การออกแบบที่แปลกใหม่และน่าสนใจ เช่น โปรเจค BOTLC หรือศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทย เมื่อถึงคราวที่ต้องขยับขยายย้ายออฟฟิศ พวกเขาจึงไม่พลาดที่จะ ‘เล่นสนุกและทำการทดลอง’ ในแบบที่ชื่นชอบ โดยมีคุณปุยฝ้าย คุณาวัฒน์ และคุณเอกฉันท์ เอี่ยมอนันต์วัฒนะเป็น 2 แรงหลักในการออกแบบออฟฟิศใหม่ครั้งนี้
อ่านบทความเกี่ยวกับการออกแบบ BOTLC เพิ่มเติมได้ที่ Bank Of Thailand Learning Center
อาคารออฟฟิศใหม่เกิดจากการปรับเปลี่ยนตึกแถวเก่า 2 ห้องติดกัน บนพื้นที่ 650 ตารางเมตร โดยเป็นอาคาร 7 ชั้น แต่ละชั้นจะมีการใช้งานที่แตกต่างกัน เช่น ชั้น 1 – 2 เปิดให้บุคคลภายนอกเช่า ชั้น 3 เป็นห้องประชุมและ Common Space ชั้น 4 – 6 คือส่วนของออฟฟิศ และชั้น 7 จะเป็นห้องพักพนักงานและดาดฟ้า
“เราพยายามศึกษาวัฒนธรรมของการเก็บของเก่า อาคารเก่า ให้สามารถใช้ได้ดี แทนการทิ้งหรือทำลายทุกอย่าง เพราะในโลกนี้ไม่มีอะไรที่เรากำจัดได้ถาวร ของที่เรารื้อทิ้งก็จะเหลือซาก เหลือขยะ ซึ่งจะเป็นปัญหาต่อไปในอนาคต สิ่งที่เราทำได้คือหาวิธีจัดการกับมัน ในทางกลับกันถ้าเราเลือกทุบบางส่วน เติมบางส่วน สถาปัตยกรรมก็ยังกลับมาใช้ได้อยู่ ไม่จำเป็นต้องรื้อแล้วสร้างใหม่เสมอไป” คุณปุยฝ้าย สถาปนิกผู้ออกแบบกล่าวกับเรา
ความสำคัญของที่ตั้งและรูปแบบสถาปัตยกรรมไทย
ปัจจัยในการเลือกทำเลที่ตั้งของ Creative Crews ออฟฟิศแห่งใหม่นี้ เกิดจากการสนใจประเภทอาคารที่มีผู้ใช้มากที่สุด จนคล้ายกับเป็นสถาปัตยกรรมไทยในปัจจุบัน นั่นคือ ‘ตึกแถว’ โดยเฉพาะในกรุงเทพ จะเห็นว่ามีตึกแถวเก่ามากมาย บ้างถูกรีโนเวทเป็นร้านอาหาร บ้างเป็นร้านกาแฟและโรงแรม ทาง Creative Crews จึงตัดสินใจซื้อตึกแถวเก่า 2 ห้องติดกันย่านเจริญกรุง ที่มีทั้งความสะดวกสบายและใกล้ชิดกับชุมชน เพื่อทดลองและศึกษาความเป็นไปได้ด้วยการปรับปรุงอาคารเก่าให้กลายเป็น Creative Crews Office นี่เอง
Dtips: อาคารตึกแถวเดิมนั้น มีอายุมากกว่า 20 ปี และถูกใช้เป็นโกดังเก็บของกับห้องพักคนงาน ก่อนที่จะถูกปรับเปลี่ยนเป็นออฟฟิศดังเช่นทุกวันนี้
ผสานความเก่าและใหม่ ด้วยการเก็บบางส่วน ทิ้งบางส่วน
“เราคิดว่าการสร้างเมืองไม่ควรจะลบแล้วสร้างใหม่ตลอดเวลา เราสามารถอยู่กับสิ่งที่มีอยู่ได้ และคิดว่าการทำเช่นนี้จะเป็น 1 ในโปรแกรมที่เกิดขึ้นเยอะในอนาคตอันใกล้ เราเลยเลือกที่จะทำออฟฟิศอยู่ในอาคารเก่า แล้วพยายามเก็บหัวใจสำคัญการออกแบบ คือการทำให้เห็นความแตกต่างระหว่างของเก่ากับใหม่ชัดเจนมากขึ้น” คุณเอกฉันท์ กล่าวถึงแนวคิดการปรับเปลี่ยนอาคารกับเรา
Creative Crews เลือกปรับเปลี่ยนอาคารด้วยการเก็บองค์ประกอบเดิมของอาคาร ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างอาคาร พื้นผิววัสดุ หรือแม้แต่ร่องรอยต่างๆ เพราะสิ่งเหล่านี้สามารถแสดงเรื่องราวของช่วงเวลาได้ดีที่สุด และเพิ่มเติมด้วยเฟอร์นิเจอร์ลอยตัว หรือการติดไม้อัดทับบนผนังเดิมบางส่วน แทนการปรับปรุงอาคารใหม่ทั้งหมด
ครัวสำหรับพนักงาน
บรรยากาศในห้องทำงานแต่ละชั้น
ส่วนดาดฟ้าและที่พักพนักงาน ซึ่งตั้งอยู่ที่ชั้น 7 ถูกออกแบบมาให้คล้ายกับที่พักใน Hostel
ภาพก่อนและหลังปรับปรุงอาคาร
การทับซ้อนของช่วงเวลา
ผู้ออกแบบพยายามเก็บของเก่า หรือร่องรอยเก่าๆ ของอาคาร เช่น เก็บรอยที่ผนังคอนกรีตจากการทุบบันได หรือเก็บรูปวาดที่เด็กๆ วาดเอาไว้สมัยเคยพักอาศัยอยู่ที่อาคารเดิม เพื่อเก็บความทรงจำและเรื่องราวที่เคยปรากฎขึ้น จนเกิดการทับซ้อนของช่วงเวลาในการใช้งานสถาปัตยกรรมตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ช่วยให้รู้เรื่องราวอาคารเดิมก่อนรีโนเวทได้เป็นอย่างดี
รูปวาดและรอยบันไดเดิมภายในอาคาร ที่สถาปนิกเลือกที่จะเก็บไว้ แทนการทาสีทับหรือเปลี่ยนผนังใหม่
มีเพียงส่วนของห้องประชุมในบริเวณชั้น 3 เท่านั้นที่เปลี่ยนวัสดุพื้นผิวใหม่ ด้วยการใช้กัลวาไนซ์ปูเต็มพื้นที่แทนคอนกรีต ซึ่งกัลวาไนซ์นี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากโรงงานน้ำแข็งที่ตั้งอยู่ใกล้ๆ ออฟฟิศนี่เอง
เมื่อแสงแดดตอนกลางวันตกกระทบกับผิวอาคาร เหล็กดัดจากอาคารเดิมก็สร้างรูปแบบแสง เงาบนพื้นและผนังได้อย่างสวยงาม
การระบายอากาศ การทดลอง และต้นไม้
คุณปุยฝ้าย และคุณเอกฉันท์ แบ่งอาคารออกเป็น 2 ส่วน ครึ่งหนึ่งติดเครื่องปรับอากาศและอีกครึ่งไม่ติด โดยส่วนภายในอาคารจะเป็นห้องทำงานที่ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ และอีกส่วนเป็นพื้นที่กึ่งภายนอกที่ไม่ติดเครื่องปรับอากาศ เนื่องจากต้องการให้มีอากาศถ่ายเทและช่วยประหยัดพลังงานในอาคาร เพราะที่ตั้งของอาคารนั้น ตั้งเผชิญหน้ากับทิศตะวันตก จึงโดนแดดตลอดทั้งวัน โดยพื้นที่ในส่วนนี้ได้แก่ แพนทรี ส่วนรับประทานอาหาร ห้องประชุมเล็ก และ Materials Library
Dtips: นอกจากการมีพื้นที่กึ่งภายนอกจะช่วยประหยัดพลังงานแล้ว การมีที่ว่างระหว่างภายในและภายนอกยังช่วยลดความร้อนให้กับฝั่งที่ติดเครื่องปรับอากาศได้ด้วย เสมือนมีฉนวนกันความร้อนนั่นเอง
บริเวณ Common Space และห้องประชุมในชั้น 3 มีการทุบพื้นส่วนกึ่งภายนอก เพื่อสร้างพื้นที่ Double Space เป็นส่วนสำหรับนั่งพูดคุยหรือแลกเปลี่ยนความคิด และยังปลูกต้นไม้ภายในอาคารเพื่อสร้างความร่มรื่นและผ่อนคลายให้กับผู้ใช้งานอีกด้วย โดยต้นไม้นี้เปรียบเสมือนการทดลองการปลูกต้นไม้ภายในอาคารเก่า ซึ่งมีข้อจำกัดด้านการรับน้ำหนักต่างจากอาคารสร้างใหม่ โดยทางผู้ออกแบบเลือกปลูกต้นไม้ริมอาคารใกล้กับเสาและคาน เพื่อการรองรับน้ำหนักต้นไม้ได้อย่างปลอดภัยและไม่เป็นอันตรายกับโครงสร้างอาคารเดิม
ภาพตัดแสดงพื้นที่ภายในอาคาร
บรรยากาศภายในห้องทำงาน สามารถมองไปเห็นต้นไม้ในส่วนกึ่งภายนอกได้
พื้นที่ Common Space ก่อนทุบพื้นและปลูกต้นไม้
Creative Crews Office เป็นสตูดิโอที่เกิดจากการเปลี่ยนตึกเก่า และยังเป็นอาคารสำหรับทดลององค์ประกอบต่างๆ ของการปรับปรุงอาคาร ไม่ว่าจะเป็นการปลูกต้นไม้บนโครงสร้างเดิม การเลือกใช้วัสดุและรูปแบบอาคารเก่าแทนการต่อเติม และการออกแบบด้วยการคำนึงถึงตัวตนอาคารเดิมมากที่สุด จึงเกิดเป็น Creative Crews Office อาคารที่แสดงถึงการเชื่อมโยงเรื่องราวในอดีตและปัจจุบัน ด้วยสถาปัตยกรรมเก่าแต่เพิ่มเติมด้วยแนวคิดใหม่ …