หลายครั้งเรามักสงสัยว่า “สถาปัตยกรรมที่ดี” นั้น ควรมีหน้าตาเป็นอย่างไร และทุกๆ สถาปัตยกรรม ควรเป็นสถาปัตยกรรมที่ดีสำหรับทุกคนไหม? วันนี้เราจะมาพูดถึงเรื่อง “ความชอบ” กันครับ
เราพบว่าเรื่องของความชอบเกี่ยวกับสถาปัตยกรรมนั้นเรื่องส่วนตัวประมาณหนึ่ง เป็นเหมือนรูปแบบทางความคิดก้อนหนึ่งที่ถูกฝังลงในสมองส่วนความคิด ความจำ และความรู้สึก ก่อตัวจากแระสบการณ์ในชีวิตที่ผ่านมาของแต่ละคน แน่นอนว่าไม่มีของใครที่เหมือนกัน รูปแบบที่อยู่อาศัย สังคม ผู้คน วิถีชีวิต เศรษฐกิจ ทั้งหมดเป็นเหตุตั้งต้นที่ทำให้คนคนหนึ่ง รับรู้และมีความรู้สึกต่อสถาปัตยกรรมที่ต่างกันออกไป
เช่นเดียวกับเรื่องขอรสนิยมความชอบเรื่องอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการแต่งตัว เพลง หนัง หรืออาหาร เป็นความชอบส่วนตัวที่หลากหลายไม่ซ้ำกัน แต่มันจะมีบางรูปแบบที่เหมือนจะเป็นรูปแบบ “พิมพ์นิยม” หรือรูปแบบที่คนส่วนใหญ่มักจะชอบ และหากเป็นสิ่งที่เห็นบนโลกโซเชียล ก็มันจะได้รับคะแนนไลค์และแชร์มากสุดตามมา
แต่เดี๋ยวก่อน สิ่งที่ไม่ได้เป็นที่ชื่นชอบของคนหมู่มาก ไม่ได้แปลว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดีเสมอไป… มันเป็นเพียงสิ่งที่มีคนที่ชอบแนวทางนี้น้อยก็เท่านั้น มันอาจจะเป็นสถาปัตยกรรมที่มีเหตุผลที่สุด ประหยัดที่สุด สร้างประโยชน์ให้โลกสูงสุด แต่หน้าตาไม่ใช่ “พิมพ์นิยม” มันจึงถูกมองข้ามหน้าที่หรือบทบาทที่สำคัญกว่าไป จะว่าไปมันก็คล้ายๆ กับหลายสิ่ง บนโลกใบนี้ ที่ภาพลักษณ์ที่เห็นชัดที่สุด จะเป็นตัวตัดสินใจความคิดของผู้คนที่ได้เห็นเพียงชั่วขณะหนึ่ง
บ้านหลายหลังที่เราได้ไปเยียน ได้พูดคุยกับเจ้าของและสถาปนิก ได้เข้าไปในบ้านหลังนั้นจริงๆ รวมถึงได้รับรู้ที่มาของการออกแบบ แม้บ้านหลังนั้นจะไม่ได้มีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบพิมพ์นิยม แต่เรารับรู้ได้ถึงความ “เจ๋ง” ในวิธีคิดของบ้านหลังนั้น แต่เมื่อบ้านหลังนั้นได้ถูกเผยแพร่ออกไปจริงๆ กลับไม่ได้รับความสนใจเท่าที่เรารู้สึกในตอนที่เขียน นั่นอาจเป็นเพราะ ผู้ที่เสพสารผ่านตัวหนังสือ ผ่านภาพบนหน้าจอนั้น ไม่ได้รับความรู้สึกที่เกิดขึ้นจริงๆ เท่าผู้ที่ได้ไป
บ้านบางหลังเป็นหนึ่งเครื่องมือในการช่วยแสดงตัวตนของเจ้าของบ้านให้ชัดเจนขึ้น เช่นเดียวกับการแต่งตัว หรือสิ่งของเครื่องใช้หนึ่ง บ้านบางหลังที่ได้พบเห็น มันช่างดูเท่ ดูลงตัว และเป็นตัวของตัวเองมาก ซึ่งเมื่อได้พบเจ้าของบ้าน เราก็หมดความสงสัยว่าทำไมสถาปัตยกรรมถึงดูมั่นใจขนาดนั้น เพราะภาพที่เห็น ทั้งเจ้าของบ้านและตัวบ้านนั้น ช่างเหมือนกันเสียจริงๆ
สถาปัตยกรรมที่ดี ที่ชอบ ของเรา อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนของใคร ตราบใดที่สถาปัตยกรรมนั้น ไม่ได้ส่งผลเสียต่อใครหรืออะไรบนโลกใบนี้ ถ้าคุณได้อยู่ในสถาปัตยกรรม ที่ชอบ ที่ชอบ แล้วมีความสุด เท่านี้ก็น่าจะเพียงพอแล้วล่ะ