ท่ามกลางความวุ่นวายของเมืองฮานอย ประเทดเวียตนาม ยังมีสถานที่หนึ่ง ที่มีความโดดเด่นด้วยเปลือกอาคารสีแดงสด ภายในอาคารมีบรรยากาศเงียบสงบ น่านั่ง ชวนให้รู้สึกผ่อนคลาย เพลินตากับธรรมชาติที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นปลาคราฟสีสันสดใส น้ำตกที่มีความสูงถึงตึก 3 ชั้น และต้นไม้สีเขียวสดที่ห้อยระย้าลงมาจากผนัง นอกจากนั้นร้านกาแฟแห่งนี้ยังเป็นที่ ที่คุณสามารถหลบไปพักใจ นั่งจิบชา กาแฟ พร้อมกับสัมผัสธรรมชาติที่โอบล้อมรอบตัวคุณได้ภายในเวลาเดียวกัน ณ Koi Café นี่เอง
Name of Project: Koi Cafe
Location: Hanoi, Vietnam
Architects: Farming Studio
Type of Project: Renovation
Area: 88 square meters (5.5 meters x 16 meters)
Completed: 2017
Koi Café เป็นร้านที่ปรับปรุงมาจากบ้านเก่า สูง 3 ชั้น ตั้งอยู่ในทำเลที่ดีสะดวกสบาย รอบข้างมีผู้คนเดินขวักไขว่ตลอดทั้งวัน และโครงสร้างของอาคารเก่านั้นยังมีสภาพดีอยู่ อีกทั้งมีพื้นที่ ที่พอดี คือไม่แคบและไม่กว้างจนเกินไปในการเปิดร้าน สามารถนำมาปรับปรุง ต่อเติมเปลี่ยนเป็นร้านคาเฟ่ได้ ออกแบบโดยบริษัทสถาปนิกของเวียดนาม Farming Studio
– มีธรรมชาติ เกิดบรรยากาศ(ที่ดี) –
ทางร้านมีแนวคิดที่ว่า การที่อาคารได้เป็นส่วนหนึ่งกับธรรมชาติจะทำให้ลูกค้ารู้สึกอิ่มเอม ผ่อนคลาย และสัมผัสได้ถึงความอบอุ่นเพียงการเข้าไปนั่งดื่มชาหรือกาแฟภายในร้าน แนวคิดต่อมาคือปลาคราฟ ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจมาจากชื่อของร้านแห่งนี้ โดยมีการออกแบบบ่อปลาคราฟให้อยู่ด้านหน้าร้าน ก่อนถึงบริเวณเค้าน์เตอร์สำหรับสั่งเครื่องดื่ม เสมือนเป็นจุดต้อนรับแขกและจุดพักใจจากความวุ่นวายภายนอก จากทั้งสองแนวคิดนี้ที่ได้กล่าวไป จึงนำมาพัฒนาต่อจนเกิดเป็นแนวคิดที่นำหลักวิถีเกษตรกรรมของคนเมืองมาใช้ หรือการใช้ระบบ อควาโปรนิกส์ (Aquaponics System) นั่นเอง
– อควาโปรนิกส์ สร้างความยั่งยืน –
ระบบอควาโปรนิกส์คือการรวมระบบการเลี้ยงสัตว์และการปลูกพืชเข้าไว้ด้วยกัน ระบบนี้จะสำเร็จก็ต่อเมื่อมีการเลี้ยงปลาแบบใช้น้ำไหลเวียนร่วมกับการปลูกพืชด้วยระบบไฮโดรโปรนิกส์ไปพร้อมกัน
Koi Café มีบ่อปลาคราฟซึ่งอยู่บริเวณหน้าร้าน โดยระบบอควาโปรนิกส์นี้จะนำน้ำเสียที่มาจากบ่อปลา ส่งขึ้นไปบนหลังคาซึ่งจัดเป็น Green Roof ผ่านท่อ จากนั้นท่อจะนำน้ำเสียเข้าสู่กระบะพืชที่ปลูกด้วยวิธีไฮโดรโปรนิกส์ หลังจากนั้นพืชจะดูดซึมสารอาหารจากน้ำเสียไปใช้ แล้วออสโมซิสเปลี่ยนน้ำเสียให้กลายเป็นน้ำสะอาด และส่งน้ำสะอาดกลับคืนมายังบ่อปลาคราฟ วิธีเช่นนี้จะเป็นการหมุนเวียนน้ำไปเรื่อยๆ ซึ่งถือว่าเป็นระบบนิเวศแบบปิด มีการใช้ทรัพยากรและใช้พลังงานค่อนข้างน้อย แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีที่จะส่งผลกระทบต่อพืชผักได้ ระบบนี้จึงเป็นวิธีที่สะอาด ปลอดภัย และไม่ต้องดูแลมากนัก
ผลผลิตจากพืชผักบนหลังคา เมื่อโตจนได้ที่พนักงานจะนำมาใช้เป็นวัตถุดิบสำหรับการทำอาหารภายในร้าน และนอกจากนั้น Green Roof ยังมีเพื่อเป็นการสร้างบรรยากาศภายในร้านให้เกิดความร่มรื่น และต้นไม้ที่แขวนไว้ยังช่วยกรองแสงให้ภายในอาคารอีกได้ชั้นหนึ่งนั่นเอง
พืชผัก ปลา และน้ำ คือส่วนประกอบของระบบอควาโปรนิกส์ของคาเฟ่แห่งนี้ โดยมีน้ำเป็นตัวช่วยที่ทำให้พืชและปลาเชื่อมถึงกัน จากการใช้ระบบอควาโปรนิกส์ทำให้สามารถปลูกพืชได้ภายในพื้นที่ ที่มีอย่างจำกัด และยังเป็นผลผลิตที่ยั่งยืนของทางร้านอีกด้วย
– ปลาคราฟ(นี้) มีที่มา –
Koi คือปลาคราฟ ในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งเป็นสัตว์ประจำชาติ มีสีสันที่เด่นชัดและสดใส สถาปนิกได้แรงบันดาลใจมาจากตำนานของประเทศจีน พวกเขามีความเชื่อว่าหากปลาคราฟสามารถกระโดดขึ้นเหนือพื้นผิวแม่น้ำสีเหลือง หรือที่คนจีนเรียกกันว่าแม่น้ำที่เป็นประตูไปสู่มังกรได้ ปลาคราฟสุดพิเศษตัวนั้นจะได้กลายร่างเป็นมังกรและบินขึ้นไปบนท้องฟ้า สถาปนิกจึงได้มีการออกแบบน้ำตกภายในร้าน และไหลลงมาจากชั้น 3 ถึงชั้น 1 เหนือบ่อปลาคราฟตามตำนานที่ได้กล่าวไว้
– เมื่อเกล็ดปลา อยู่บนผนัง –
เปลือกอาคารอันโดดเด่นของอาคารตกแต่งด้วยการใช้กระเบื้องเคลือบซึ่งเป็นวัสดุพื้นถิ่น และมีวิธีการวางแบบเป็นชั้นสลับกัน จนเกิดเป็นรูปแบบคล้ายกับเกล็ดปลา ซึ่งในส่วนนี้เป็นแนวคิดที่สร้างความประทับใจให้แก่ลูกค้าตั้งแต่แรกเห็น
ส่วนของผนังภายในจะใช้กระเบื้องสีแดงสดติดไล่ระดับเป็นขั้นๆ
เมื่อผ่านทางเข้าร้านมาจะพบพื้นที่เปิดโล่ง ที่มีบ่อปลาคราฟขนาดใหญ่ มีหินเรียงกันเป็นก้อนเล็กๆหลายก้อนให้เราก้าวเดิน ก่อนที่จะไปถึงเค้าน์เตอร์บาร์สำหรับสั่งเครื่องดื่มของทางร้าน
– ทุกพื้นที่ มีความหมาย –
ที่นั่งและโต๊ะในบริเวณชั้น 1 จะอยู่รอบๆบริเวณบ่อปลาคราฟและน้ำตก เพื่อให้ลูกค้าได้ดื่มดำกับบรรยากาศของธรรมชาติได้อย่างเต็มที่ เช่นลูกค้าจะได้ยินเสียงของน้ำตกที่ไหลลงมากระทบกับบ่อน้ำข้างล่าง หรือได้มองเห็นปลาคราฟสีสันสดใสที่แหวกว่ายน้ำไปมา ซึ่งจะทำให้เกิดความรื่นรมย์และมีความสุขกับการใช้บริการคาเฟ่นี้
นอกจากนั้นบริเวณชั้น 2 แขกสามารถห้อยขาลงมาเหนือบริเวณบ่อปลาที่กำลังแหวกว่ายไปมาได้เช่นกัน
– น้ำตกสารพัดประโยชน์ –
น้ำตกเริ่มไหลจากชั้น 3 ตกลงมาสู่อ่างเก็บน้ำในชั้น 2 จากนั้นถึงค่อยไหลลงมาสู่ชั้น 1 ซึ่งเป็นบ่อเลี้ยงปลาคราฟ ข้อดีของน้ำตกนั้นนอกจากการประดับตกแต่งแล้ว ยังเป็นการเพิ่มออกซิเจนให้กับปลาคราฟในบ่อได้อีกด้วย ซึ่งในขณะเดียวกันก็ยังทำให้ระบบอควาโปรนิกส์เป็นระบบที่สมบูรณ์แบบเช่นกัน
ในการรีโนเวทอาคารมีการเพิ่มโครงสร้างเหล็กไปอีกชั้น เพื่อความแข็งแรงในการใช้งานและรองรับบริเวณ Green Roof Top ข้างบน ซึ่งจะเปลี่ยนทาวน์เฮ้าส์เก่าให้กลายเป็นคาเฟ่ ที่เปรียบเสมือนโอเอซิสแห่งหนึ่งในฮานอยเลยทีเดียว
– Reuse for Increase –
ไม้ที่ใช้ทั้งหมดในคาเฟ่ไม่ว่าจะเป็น โต๊ะ เก้าอี้ หรือไม้สำหรับตกแต่งภายใน ล้วนแล้วแต่เป็นไม้เก่าที่นำมาจากตึกเดิมทั้งสิ้น เพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณและเป็นการไม่ทำลายทรัพยากรจากธรรมชาติ
Koi Café ร้านกาแฟที่สวยงามทั้งภายนอก จากการออกแบบและการตกแต่งอย่างมีคุณค่า เช่นการนำวัสดุรีไซเคิลกลับมาใช้ใหม่ เพื่อเป็นการไม่สิ้นเปลืองทรัพยากรธรรมชาติ และสวยงามจากภายในด้วยแนวคิดของการออกแบบร้านที่ใช้ชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยกัน ระหว่างธรรมชาติ สัตว์ และผู้คน ผ่านการออกแบบระบบนิเวศแบบปิดขึ้นมาภายในอาคารด้วยวิธีเรียบง่าย แต่สามารถทำได้จริง และยังเป็นระบบต้นแบบที่สามารถนำมาเผยแพร่ให้แก่ผู้ที่สนใจนำไปใช้และปฎิบัติตามได้อีกด้วย
ขอบคุณรูปภาพและข้อมูลจาก Dezeen, Archdaily, Designboom