ท่ามกลางความสวยงามของธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์อย่างสวนยางพารา สูงใหญ่เรียงรายกันเป็นทิวแถว มีสถาปัตยกรรมขนาดเล็กที่ก่อร่างสร้างขึ้นอย่างเป็นมิตรในพื้นที่แห่งนี้ ด้วยการออกแบบ”เฉพาะสิ่งที่จำเป็น และเลือกวัสดุที่กลมกลืนกับบริบท” ทำให้การอยู่อาศัยร่วมกับธรรมชาติเป็นไปอย่างเรียบง่ายและมีความสุข
เรากำลังพูดถึง “บ้านพัทลุง” บ้านชั้นเดียวขนาด 43 ตารางเมตรของครอบครัว “นรธีร์ดิลก” ที่ตั้งอยู่ท่ามกลางความเขียวชะอุ่มของสวนยางพารา ซึ่ง “คุณนัท รักษ์ชัย นรธีร์ดิลก” เจ้าของบ้านและสถาปนิกผู้ออกแบบได้เล่าถึงเรื่องราวของบ้านหลังนี้ว่า “เป็นความต้องการของคุณแม่ ที่อยากให้ผมช่วยออกแบบบ้านหลังนี้ เพื่อจะกลับไปใช้ชีวิตใกล้คุณตาคุณยายที่บ้านเกิดในพัทลุงอีกครั้ง หลังจากใช้ชีวิตในเมืองเพื่อดูแลลูกๆมานาน และอยากกลับมาอยู่อาศัยใกล้ชิดกับบรรยากาศของสวนยางมากขึ้น”
บ้านพัทลุง
Location: พัทลุง, ประเทศไทย
Architect&Owner: คุณนัท รักษ์ชัย นรธีร์ดิลก
– คุณค่าของธรรมชาติ ที่คุ้นเคย –
“ที่ตั้งของบ้านท่ามกลางสวนยางนี้ เคยเป็นยุ้งข้าวมาก่อน ผมคุ้นเคยกับพื้นที่ตรงนี้ดี เลยรู้สึกว่าพื้นที่มันมีคุณค่านะ มันน่าจะเป็นอะไรได้มากกว่านั้น” คุณนัทเล่าที่มาของการเลือกพื้นที่เพื่อสอดแทรกบ้านหลังนี้ให้กลมกลืนไปกับสวนยาง ซึ่งแทบไม่มีการตัดต้นยางออกเลย สามารถสัมผัสบรรยากาศธรรมชาติได้รอบบ้านตรงกับความต้องการของแม่ อีกทั้งพื้นที่หน้าบ้านยังใกล้กับส่วนครัวของบ้านหลังเดิม ซึ่งเป็นบ้านของบรรพบุรุษที่ตายายอยู่อาศัย และเป็นดั่งพื้นที่พบปะสำหรับเครือญาติในช่วงเทศกาลวันหยุด
– แค่สามอย่างก็เพียงพอ –
“จริงๆแม่ขอแค่ห้องนอนกับห้องน้ำ แต่กลัวว่าจะดูเหมือนแค่ห้องเก็บของเกินไป ไม่มีการสร้างความสัมพันธ์กับบริบทรอบข้างเท่าไหร่ เลยเพิ่มระเบียงยื่นเชื่อมไปยังสวนยาง เป็นเหมือนพื้นที่พักผ่อน นั่งคุยกันรอทานกับข้าวฝีมือคุณยาย สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างบ้านเก่า บ้านใหม่ และธรรมชาติไว้ด้วยกัน” คำตอบของคุณนัท เมื่อเราถามถึงพื้นที่การใช้งานหลักทั้ง 3 ของบ้านหลังนี้ นั่นคือ ห้องนอน ห้องน้ำ และพื้นที่นั่งเล่น ซึ่งเท่านี้ก็เพียงพอแล้วสำหรับการอยู่อาศัยท่ามกลางธรรมชาติที่เรียบง่าย
แปลนพื้นที่ใช้งานภายในบ้าน ที่แสดงถึงการอยู่อาศัยด้วยความเรียบง่ายกับบริบทธรรมชาติ
เมื่อเปิดประตูหน้าบ้านเข้าไป จะพบกับห้องนั่งเล่นที่สามารถเปิดปิดประตูหลังบ้าน เพื่อเชื่อมต่อไปยังระเบียงไม้ด้านหลังของบ้าน ที่คุณนัทตั้งใจยกสูงจากพื้นในระดับที่พอดีกับการนั่งห้อยขาได้ อีกทั้งทำให้ลมสามารถพัดผ่านเข้ามาอย่างเต็มที่
ภาพมุมมองจากในบ้านไปยังส่วนหลังบ้านที่จะมองเห็นแนวต้นยางที่เรียงกันอย่างเป็นระเบียบ สวยงาม
ส่วนห้องนอนถูกออกแบบให้เป็นพื้นที่เดียวกันกับห้องนั่งเล่น โดยมีแค่ผนังฉากกั้นแขวนทีวี ทำให้แสงและลมสามารถพัดผ่านไปยังส่วนต่างๆของบ้านได้อย่างเหมาะสม
มีมุมอ่านหนังสือเล็กๆ สำหรับคุณแม่ ที่สามารถมองวิวสวนยางผ่านช่องกระจกในมุมมองที่แตกต่างออกไป
ส่วนห้องน้ำ เป็นแบบเปิดโล่ง ไม่มีการปิดกั้นจากด้านบน เหตุเพราะคุณแม่ต้องการซึมซับกับบรรยากาศอย่างแท้จริง และสามารถอาบน้ำท่ามกลางแสงจันทร์ได้
เมื่อบ้านและธรรมชาติ เป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน
“มีความคิดอยู่แล้วล่ะ ว่ารูปแบบจะเป็นประมาณไหน เพราะเราคุ้นเคยกับพื้นที่สวนยางตั้งแต่เด็ก อยากให้สถาปัตยกรรมหลังนี้ทำให้ธรรมชาติมีคุณค่ามากขึ้น และทำให้สวนเป็นส่วนหนึ่งของบ้าน เป็นเหมือนห้องห้องหนึ่งของบ้าน…” คุณนัทเล่าถึงความตั้งใจที่อยากให้บ้านและธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน โดยเริ่มต้นตั้งแต่การวางแนวกริดเสาของตัวบ้าน 3 เมตร เท่ากับระยะห่างของต้นยางแต่ละต้น เพื่อให้เวลาเปิดมุมมองไปยังสวนยางจะเห็นแนวต้นยางเรียงในระยะที่สวยงาม
แนวกริดเสาของบ้านที่เกิดขึ้นตามระยะห่างของต้นยาง
หลังคาเพลิงหมาแหงน หรือ lean-to roof ที่ยกขึ้นจากผนังอาคารเล็กน้อย โดยกรุกระจกใสระหว่างช่องว่างให้แสงสามารถผ่านเข้ามาได้ และทำให้องค์ประกอบดูเบาลอย ไม่ทึบตันด้วย
รวมถึงการเลือกวัสดุที่กลมกลืนกับธรรมชาติมากที่สุด โดยใช้ไม่กี่วัสดุให้ตอบวัตถุประสงค์ที่เรียบง่าย อย่างผนังปูนเปือย ใช้ไม้เสียดช่อที่เป็นไม้ท้องถิ่นระแวกนี้กับทุกพื้นที่ เพื่อให้บ้านดูกลมกลืนไปกับธรรมชาติและให้ความรู้สึกอบอุ่น ยกเว้นส่วนพื้นระเบียงกับฝ้าที่ใช้ไม้เทียม เพราะเรื่องของการดูแลรักษาและงบประมาณที่จำกัด ส่วนโครงสร้างเป็นโครงสร้างเหล็กทาสีดำ สร้างโดยผู้รับเหมาซึ่งเป็นคุณญาติของคุณนัท ใช้เวลาเพียงแค่ 4-5 เดือนเท่านั้น
“ด้วยประสบการณ์ที่ตัวผมเองยังไม่ได้เยอะ คือคิดอะไรไปก็เหมือนการคาดคะเน ความสูงเท่านี้ เราจะรู้สึกยังไง มันพอเหมาะมั้ย การเปิดมุมมองสู่ธรรมชาติ การจัดพื้นที่ให้เชื่อมปฏิสัมพันธ์กิจกรรมของคนในครอบครัว ความสวยงามของแสงเงาที่จะเกิดขึ้น ทั้งหมดก็คิดไว้ประมาณหนึ่ง แต่ผลจริงๆที่ออกมามันมากกว่าที่เราคิด แม่รู้สึกประทับใจ ผมก็ภูมิใจนะ”
บ้านพัทลุง เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของบ้านขนาดเล็กที่สร้างขึ้นอย่างเป็นมิตรภายใต้การโอมล้อมจากบริบทสวนยาง ซึ่งเป็นพื้นที่ของครอบครัว ด้วยการใช้วัสดุ การเลือกเฟอร์นิเจอร์น้อยชิ้น และการออกแบบพื้นที่การอยู่อาศัยเท่าที่จำเป็น ซึ่งนับว่าเพียงพอแล้วสำหรับการอาศัยอยู่ใกล้ชิดและกลมกลืนกับธรรมชาติ โดยฝีมือการออกแบบแสนอบอุ่นจากสมาชิกในครอบครัว
ขอบคุณรูปภาพจากคุณ นัท รักษ์ชัย นรธีร์ดิลก
ติดต่อสถาปนิก: คุณ นัท รักษ์ชัย นรธีร์ดิลก 090-963-0186